Cebinizde hiç paranız olmadığını düşünün. Sevdiğiniz bir kıyafet mağazasının önünden geçiyorsunuz. Bilerek ve isteyerek... Bir de bakıyorsunuz ki vitrinde size göz kırpan muazzam bir ayakkabı. Cebinizde para olmadığını umursamadan bir anlığına kendinizi kaybedip içeri giriyor, ayakkabıyı deniyor ve hatta ayakkabıyı alıyorsunuz-tabii ki kredi kartıyla-. Sizden mutlusu yok artık.
Ertesi gün yine aynı yolu gidiyorsunuz. Aynı vitrine bakıyorsunuz ve bu sefer başka bir ayakkabı görüp ona aşık oluyorsunuz. Amaan bakacağım sadece diyerek mağazaya giriyorsunuz ve eve dönerken ayağınızda o ayakkabıyla buluyorsunuz yine kendinizi.
Bu günlerce, aylarca devam ediyor. Taa ki bankanızdan mesaj gelene kadar “kartınızda ödenmemiş yüksek miktarda borcunuz bulunmaktadır, kartınız kullanıma kapatılmıştır”. Bu mesaja kadar aklınızın başınızda olmadığını anlıyorsunuz ama artık her şey için çok geç. Elinizde onlarca ayakkabıyla beş parasız kaldınız… Böyle bir durumun içinde olduğunuzu düşünün. Belki de ayakkabılarınızı satıp tekrar para kazanabilirsiniz veya başka bir yöntem bulup kendinizi bu durumdan çıkarabilirsiniz. Peki ya aynı durumu sağlığınız bozulduğunda yapabilecek misiniz?
Aşırı yeme durumu, bir oturuşta çok fazla yemek yemek veya gün boyu besinler yoluyla çok fazla enerji almak, aşırı yeme olarak tanımlanabilen bir alışkanlıktır. Bu alışkanlık ise uzun dönemde “Binge eating” gibi yeme bozukluklarına dönüşebilir. Bu alışkanlığın uzun süre devam ettirilmesi kilo artışına da sebep olmakla birlikte, tip-2 diyabet, kalp hastalıkları ve hatta kansere kadar uzanan zorlu bir yolculuğa sebep olabilecek ciddi bir durumdur. Yani anlayacağınız, burada ayakkabı olarak yediğimiz yemekleri düşünürsek; ayakkabılarla beş parasız kalmak da alınan kilolar ve bozulan sağlığımızla yalnız kaldığımız geri dönülmez durumu anlatıyor bize. İşte bu duruma düşmemek adına bu kırılması zor alışkanlıklara, belki de takıntılara, zamanında dur diyebilmek çok önemli.
Aşırı yeme davranışının önüne geçmek için uygulanabilecek bazı önerileri ise şu şekilde sıralayabiliriz:
- Aşırı yeme davranışına sebep olan altta yatan etmeni bularak buna çözüm aramalısınız. Aşırı yeme davranışının en büyük tetikleyicisi strestir. Hayatınızdan stresi olabildiğince uzak tutmaya çalışmalısınız. Ayrıca bu stresten kurtulma yolu olarak beslenme tercih edilmemelidir.
- Öğün sayınızı yaşam tarzınıza göre düzenleyin ve gerekirse öğün sayınızı arttırın. Gün içinde az az, sık sık yemeye çalışın. Düzenli öğünleriniz olsun.
- Besin günlüğü tutun. Yediğiniz her şeyi bu günlüğe kaydedin ve bu şekilde ne yediğinizin farkında olun.
- Yemek yerken dikkat dağıtıcı ögelerden uzak durmaya çalışın (tv, telefon, bilgisayar başında yemek vb. davranışlardan kaçının.).
- Sizi aşırı yemeye teşvik eden besini keşfedin (örneğin cips, dondurma) ve bu besinleri sürekli tüketmekten kaçınmaya çalışın. Bu besinleri eve almamaya çalışın. Bunların yerine daha sağlıklı atıştırmalıklar tercih edin. Ancak burada dikkat etmeniz gereken şey, sevdiğiniz her şeyi kısıtlamamalısınız! Diyet bir yaşam tarzıdır, dengeleme biçimidir. Sevdiğiniz besinleri tüketebilirsiniz ancak bunu sık sık tekrarlamamalı veya kendinizi tamamen kısıtlamamalısınız. Kısıtlama davranışında aşırıya kaçarsanız vücudunuzun yasak olana daha çok meyilleneceğini unutmayın. Çoğunlukla sağlıklı, besleyici besinler tüketmeye çalışın fakat yine de ara sıra kendinizi şımartın ve kendinize özgürlük alanı tanıyın.
- Öğünlerinizde veya öğün öncesinde besleyici, düşük kalorili ve doyurucu (salata gibi) besinlere sıklıkla yer verin. Uzun süre doygunluk hissi veren protein içeriği yüksek besinleri sıklıkla tercih edin.
- Ne yediğinizin yanında, ne kadar yediğinizin de farkına varmak adına küçük porsiyonlu tabaklar kullanın.
- Kan şekerinizin dengeli olması adına glisemik indeksi yüksek besinlerden uzak durun.
- Yavaş yiyin ve yeterli miktarda su için.
- Yemeğinizi yanınızda taşıyın.
- Motivasyonu kaybetmemek adına, aşırı yeme davranışını neden kırmak istediğinizi ara ara kendinize hatırlatın.
- Bu durumu kendi kendinize aşamıyorsanız bir diyetisyen ve doktordan yardım alabilirsiniz.
Opmerkingen